Λίγα λόγια για την Ψυχοδυναμική Κατεύθυνση

Ετυμολογία
Ψυχή : εννοώντας τη νόηση, τα συναισθήματα , το πνεύμα του ατόμου και
Δυναμική: όχι στατική. Υπονοείται κίνηση, δράση.

Επομένως στην ψυχή υπάρχει δραστηριότητα. Στην ψυχοδυναμική κατεύθυνση παίρνουμε σαν προϋπόθεση ότι υπάρχουν αρχές που καθορίζουν τη σχέση μεταξύ μυαλού και πράξης και πως αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη δημιουργία θεραπευτικής παρέμβασης.
Ο όρος ψυχοδυναμική συνδέει την ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική με την ψυχανάλυση. Πρόκειται για συνέχεια ή αποκλίσεις των ιδεών της ψυχαναλυτικής σχολής που ιδρύθηκε από τον Σίγκμουντ Φρόυντ, ένα γνωστό γιατρό, νευρολόγο και ψυχαναλυτή του 19ου και 20ου αιώνα. Η σύγχρονη όμως ψυχοδυναμική συμβουλευτική έχει πολύ μεγαλύτερο φάσμα θεωρητικών επιρροών. 

Η ψυχοδυναμική σκέψη

Προϋποθέτει την ύπαρξη νοήματος σε κάθε ψυχική εμπειρία και την ύπαρξη ασυνείδητων διεργασιών και εσωτερικών συγκρούσεων.  
  Κρυμμένα ασυνείδητα κίνητρα και επιθυμίες επηρεάζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας 
Ένα λοιπόν από τα πιο βασικά δόγματα είναι ότι αγνοούμε πολλά από τα κίνητρά μας (ασυνείδητα) και πως αν αυτά μας γίνονταν γνωστά θα μπορούσαμε να κάνουμε λιγότερο συγκρουόμενες, καλύτερες επιλογές. 
Άμυνα και αντίσταση στην αλλαγή
    Συχνά αντιστεκόμαστε, ή αμυνόμαστε στο να αναγνωρίσουμε αυτά τα κρυμμένα κίνητρα, και έτσι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε αλλαγή. Όντως, φαίνεται ότι έχουμε την έμμονη τάση να επαναλαμβάνουμε παλαιότερες συμπεριφορές που έχουμε βιώσει στο παρελθόν. 
επιρροή του παρελθόντος στη λειτουργία στο παρόν.
   Διαπροσωπικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα, τα οποία έχουν εδραιωθεί κατά την παιδική ηλικία και εμφανίζουν διάρκεια και αντοχή στο χρόνο 
Αυτές οι επαναλήψεις θεωρείται ότι προέρχονται από πολύ πρώιμες εμπειρίες. Η συμπεριφορά μας τότε μας βοήθησε να ανταπεξέλθουμε στις πραγματικές καταστάσεις και στις επιδράσεις του περιβάλλοντος απωθώντας δύσκολα και επώδυνα συναισθήματα.

Μια συνοπτική Ιστορική Αναδρομή
     Τον 18ο αιώνα  οι πρώτοι υπνωτιστές έδειξαν ενδιαφέρον για τις ψυχολογικές αιτίες για την αρρώστια. Αυτό οδήγησε στην εύρεση θεραπειών το 19ο αιώνα που στόχευαν να αποκαταστήσουν την ισορροπία του μυαλού μέσω της μεθόδου της ύπνωσης. Έτσι, στα τέλη του 19ου  αιώνα ο Φρόυντ και ο Πιερ Ζανέτ, ένας ψυχολόγος, ξεκίνησαν ανεξάρτητα να διατυπώνουν θεωρίες για το νου που άρχισαν να κυριαρχούν στο επιστημονικό περιβάλλον στις αρχές του 20ου αιώνα.
    Το σύστημα θεραπείας του Φρόιντ, η ονομαζόμενη ψυχανάλυση, ήταν μια θεραπεία που διαρκούσε για αρκετά χρόνια με τακτική παρακολούθηση συνεδριών 5 φορές την εβδομάδα. Μαθητές του Φρόιντ, όπως ο Άντλερ, ο Φερέντσι, ο Στέκελ και ο Ότο Ρανκ  πρότειναν μια  πιο πραγματιστική, πιο συνοπτική θεραπεία κάτι που έσπειρε το σπόρο για τη δημιουργία της ψυχοδυναμικής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας. Με την έλευση του Β παγκοσμίου πολέμου υπήρξε η ανάγκη για μια θεραπεία μικρότερης διάρκειας. Το έργο του Φράνκ Αλεξάντερ τόνισε τη σημασία της θεραπευτικής σχέσης και της ανάγκης για μια προσαρμοστικότητα στο θεραπευτή με στόχο μια συναισθηματική διορθωτική εμπειρία για να επανορθώσει κάποια προηγούμενη απώλεια ή τραύμα.
Αυτό ακούμπησε πάνω στη δουλειά της Μέλανι Κλάιν, ψυχαναλύτριας που τόνισε τη σημασία του τρόπου που εσωτερικεύουμε αντίγραφα των σημαντικών άλλων ως αποτέλεσμα των πρώιμων σχέσεων μας, ειδικά με τη μητέρα. Αυτές οι ιδέες αναπτύχθηκαν αργότερα στη Μεγάλη Βρετανία από θεραπευτές που μπήκαν κάτω από τον τίτλο «αντικειμενότροπες σχέσεις», όπως ο Ντόναλντ Βίννικοτ, παιδίατρος και ψυχαναλυτής, καθώς και θεωρητικοί του Δεσμού (attachment theorists), όπως ο Τζον Μπόλμπυ, ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, που έδωσε βάση σε θέματα προσκόλλησης και απώλειας της μητέρας μέσα από κλινικές παρατηρήσεις βρεφών και μικρών παιδιών. Ενώ στη Βρετανία η έμφαση ήταν πάνω στο δέσιμο με το μητρικό αντικείμενο, στην Αμερική καλλιεργήθηκε η έννοια της προσωπικής ταυτότητας και εκφράστηκε στα πλαίσια της ανάπτυξης του εαυτού.  Οι ψυχολόγοι του εαυτού αντιμετώπισαν τη θεραπεία στα πλαίσια της ενδυνάμωσης του εαυτού. Εναλλακτικές Ευρωπαϊκές ιδέες βασίστηκαν σε ποικίλα ρεύματα όπως ο υπαρξισμός, η φαινομενολογία, η ψυχανάλυση, ο σουρεαλισμός κτλ.

Συνοπτικά
Μεγάλη Βρετανία: Neo- Freudians,
Object relations, Independent school, Attachment theory
Αμερική: Ego psychology + Self Psychology
Εναλλακτικές Ευρωπαϊκές ιδέες:  υπαρξισμός, φαινομενολογία, ψυχανάλυση,  σουρεαλισμός 
Συμπέρασμα
Η ανάπτυξη της ψυχοδυναμικής θεωρίας και πρακτικής δε βασίστηκε σε ένα μονολιθικό σύστημα αλλά σε διάφορες σχολές (Φροϋδική, νέο-φροϋδική, Κλαϊνική κτλ.) που μετά από μεγάλες διαφωνίες και αντιπαραθέσεις, στις μέρες έχουν έρθει σε ένα βαθμό επανασύνδεσης και αμοιβαίας μάθησης. 



Βασικές έννοιες στη ψυχοδυναμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία
Η θεραπευτική σχέση: Η σχέση μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου είναι η βάση για κάθε ψυχοδυναμική δουλειά. Η συμβουλευτική σχέση οφείλει να είναι πιο πολλά από μια εργασιακή συμμαχία και απαιτεί συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά από τη μεριά του συμβούλου και τις κατάλληλες προϋποθέσεις μέσα στις οποίες ο πελάτης-ασθενής μπορεί να αναπτυχθεί σαν άτομο. 
Η σημασία που έχει το πρωταρχικό περιβάλλον του παιδιού ως βάση για την δημιουργία των προσωπικών δυνάμεων ή περιοχών ευπάθειας στην εξέλιξη του ατόμου. Δίνεται ιδιαίτερη βάση στην επιρροή που ασκούν γεγονότα του παρελθόντος,  τα πραγματικά γεγονότα και οι σχέσεις όσο και τα συναισθήματα, οι σκέψεις και οι  φαντασιώσεις που προκαλούνται από αυτά. 
Ο αγώνας να γίνει το ασυνείδητο συνειδητό. Με αυτό τον τρόπο ο πελάτης μπορεί να αναγνωρίσει τι είναι αυτό που φαντασιώνεται, ποιες ανάγκες του μπορούν πράγματι να καλυφθούν από τις σχέσεις του με τους άλλους και τι από αυτές πρέπει να κοιτάξει να τις καλύψει ο ίδιος. 
Η σημασία που δίνεται και στην εξω-λεκτική επικοινωνία καθώς και στο λανθάνον περιεχόμενο. Η γλώσσα του σώματος δίνει μηνύματα. Ο θεραπευόμενος επικοινωνεί μέσα από τις λέξεις που επιλέγει να χρησιμοποιήσει αλλά και μέσα από τις κινήσεις  και τις εκφράσεις του. 
Αντιμετώπιση στο «εδώ και τώρα» μέσω της μεταβίβασης.
Η ψυχοδυναμική συμβουλευτική είναι πολύ παραπάνω από συζήτηση πάνω σε δυσκολίες. Σημαίνει παράλληλα την προσπάθεια για αντιμετώπισή τους στο εδώ και τώρα, μέσα στη θεραπευτική σχέση, πράγμα που προϋποθέτει μεταβιβαστικές ενέργειες. Ο σύμβουλος ψάχνει να εντοπίσει προβληματικές περιοχές στη ζωή του θεραπευόμενου που αναδύονται, δίνοντας μεγάλη βάση στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να φανερωθούν μέσα στη θεραπευτική σχέση. Ο θεραπευτής πρέπει να είναι σε επαφή συνεχώς με τα συναισθήματα του. Αυτός είναι και ένας καλός τρόπος για να καταλάβει και τα συναισθήματα του θεραπευόμενου. (αντιμεταβίβαση-countertransference)

Ελεύθερος συνειρμός 
Ενθαρρύνεται η αυθόρμητη έκφραση της σκέψης, της φαντασίας και των συναισθημάτων μέσα από τη λεκτικοποίηση.    Τα όνειρα επίσης  παίζουν ένα σημαντικό κομμάτι καθώς αφήνουν ένα παράθυρο ανοιχτό για να παρατηρήσουμε τις ασυνείδητες διεργασίες του μυαλού 
Σεβασμός στις άμυνες και τις αντιστάσεις.  
  Υπάρχουν φορές που οι πελάτες δεν μπορούν να μιλήσουν ή δε θέλουν να μιλήσουν ανοιχτά ή δεν καταφέρνουν να αναγνωρίσουν σκέψεις και συναισθήματα επειδή φοβούνται τι μπορεί να αναδυθεί και ανησυχούν για την αντίδραση του συμβούλου. Ο σύμβουλος οφείλει να περιμένει μέχρι ο πελάτης να είναι έτοιμος να ρίξει την αντίσταση. Ο σύμβουλος ενδιαφέρεται να καταλάβει τόσο την άμυνα όσο και εκείνο  έναντι του οποίου ο πελάτης αμύνεται. 
Πρόκειται για μια θεραπεία ούτε μη κατευθυντική ούτε κατευθυντική. 
  Ο πελάτης στήνει την ατζέντα με το να πει ότι θέλει εκείνος. Την ίδια στιγμή ο σύμβουλος μπορεί να επιλέξει κάποια στοιχεία που εμφανίζονται στην ιστορία του πελάτη για σκέψη, σχολιασμό, ερμηνεία και μπορεί άλλα να επιλέξει να τα αγνοήσει καθώς δεν είναι άμεσα σχετικά.