Μελέτη στο σπίτι. Πρακτικές για μια αποτελεσματικότερη μάθηση.

Μελέτη στο σπίτι

«Μελέτη στο σπίτι. Πρακτικές για μια αποτελεσματικότερη μάθηση»

Συχνά η ώρα για το διάβασμα ταυτίζεται με αφιέρωση πολλών ωρών καθημερινά, με στιγμές έντασης, θυμού, κούρασης και εξάντλησης της υπομονής. Παρακάτω προτείνονται κάποιες πρακτικές για μια πιο αποτελεσματική μάθηση.

Πρακτικές για μια αποτελεσματικότερη μάθηση

Σωματική & Ψυχική ευεξία Κατάλληλη διατροφή, ύπνος, άθληση & ενθάρρυνση ευχάριστων δραστηριοτήτων.
Χώρος εργασίας Σταθερός & ήσυχος χώρος για διάβασμα, ευήλιος & μακριά από πιθανές εστίες απόσπασης της προσοχής. Σε περίπτωση που στο σπίτι υπάρχει και άλλο παιδί ή παιδιά, τότε θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να υπάρχουν διαφορετικοί χώροι για το κάθε παιδί.
Υλικά Στο τραπέζι πρέπει να υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο αυτά που είναι απαραίτητα για το διάβασμα του συγκεκριμένου μαθήματος (μολύβια, βιβλία ,στυλό).

Συχνά μικρά Διαλείμματα (5’διάρκειας) Κατά τα διαλείμματα είναι καλό να γίνεται αλλαγή του χώρου. Διαλείμματα όμως τα οποία προνοούν παρακολούθηση τηλεοπτικού προγράμματος ή παιγνίδι στην αυλή ή ηλεκτρονικό παιγνίδι καλύτερα να αποφεύγονται, γιατί δεν είναι προς όφελος του παιδιού.
Σταθερότητα στο ωράριο εργασίας Είναι προτιμότερο να υπάρχουν προκαθορισμένες ώρες διαβάσματος, 1 με 2 ώρες από την ώρα επιστροφής απ’ το σχολείο είναι ικανός χρόνος χαλάρωσης. Κατάρτιση προγράμματος & τήρηση του: οι γονείς του παιδιού, με βάση το δικό τους πρόγραμμα, το πρόγραμμα του παιδιού τους ή των άλλων παιδιών, να καταρτίσουν μαζί με το παιδί τους το πρόγραμμα. Ένα παιδί, ειδικά αν αυτό είναι μικρής ηλικίας, είναι καλό να ολοκληρώνει τη σχολική του εργασία νωρίς το απόγευμα, ώστε να παρέχεται χρονικό διάστημα στο παιδί να ασχοληθεί και με ευχάριστες για αυτό δραστηριότητες.

Η σημασία της επανάληψης Τα περισσότερα τα ξεχνούμε αμέσως μετά το διάβασμα, γι’ αυτό πρέπει να ξεκινούμε αμέσως με την επανάληψη τμημάτων της ύλης που έχουμε να διαβάσουμε. Όσο πιο νωρίς ξεκινούμε την επανάληψη, τόσο πιο λίγες επαναλήψεις είναι απαραίτητες. Όσο περισσότερες λεπτομέρειες περιέχει η ύλη, τόσο πιο πολλές επαναλήψεις είναι απαραίτητες.
Προσωπικό κίνητρο Ανάληψη προσωπικής ευθύνης για τη μάθηση. Κάθε παιδί όπως και κάθε άτομο είναι διαφορετικό και μπορεί σε κάθε δραστηριότητα να ανακαλύψει πώς λειτουργεί καλύτερα σε αυτό καθώς και να προσθέσει το δικό του στίγμα.

Οργάνωση μελέτης

Σειρά μελέτης Το παιδί πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμά του. Δηλαδή πρέπει να συγκεντρώνει τις εργασίες που έχει και να μπορεί να της θέτει σε σειρά, ξεκινώντας από αυτήν που θέλει το ίδιο να κάνει.
Οργάνωση Φυλλαδίων – Τετραδίου Οργάνωση φυλλαδίων ανά θέμα σε ξεχωριστούς φακέλους με διαφορετικά πχ χρώματα. Με αυτό τον τρόπο τα φυλλάδια που αφορούν το μάθημα των αγγλικών μπορούν, για παράδειγμα, να μπαίνουν το λεξιλόγιο σε κόκκινο φάκελο, η γραμματική σε μπλε κ.ο.κ. Έτσι αποφεύγεται η πιθανότητα να υπάρχουν διάσπαρτα φυλλάδια. Η ίδια φιλοσοφία μπορεί να υπάρχει και στο τετράδιο ενός παιδιού το οποίο μπορεί να είναι χωρισμένο ανά μάθημα.
Αναλυτικό πρόγραμμα σε πίνακα Στον πίνακα αυτό θα υπάρχουν όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος ανά μέρα της βδομάδας. Το παιδί θα ανατρέχει στον πίνακα αυτό, για να θυμηθεί τα μαθήματα τα οποία είχε τη συγκεκριμένη μέρα στο σχολείο και έτσι σε συνάρτηση με τα μαθήματα τα οποία έχει γραμμένα θα προχωρήσει στην οργάνωση του διαβάσματός του. Πολύ καλή είναι η εισήγηση να υπάρχει ένας ξεχωριστός χώρος στο σπίτι όπου θα τοποθετούνται οι ανακοινώσεις που φέρνει το παιδί από το σχολείο. Επίσης, μπορεί να οριστεί ένας άλλος ξεχωριστός χώρος στο σπίτι στον οποίο θα τοποθετούνται όλα όσα πρέπει να επιστρέφονται στο σχολείο.
Οργάνωση τσάντας Αυτό είναι υποχρέωση του μαθητή και μόνο. Οι γονείς μπορούν σε μικρές ηλικίες να βοηθούν το παιδί τους στη διαδικασία αυτή, αλλά δεν ετοιμάζουν την τσάντα αυτοί

Μέθοδος στη μάθηση

Έμφαση στις σημειώσεις από το μάθημα.
Οργάνωση χρόνου βάση των εργασιών
Χρήση υπογραμμιστικών

Η μέθοδος PQ4R (Preview • Questions • Read • Reflect • Recite • Review)

Είναι ένας καλός τρόπος που δείχνει πώς πρέπει να γίνεται η μάθηση ενός κεφαλαίου ή μιας ενότητας της ύλης που πρέπει να μαθευτεί.

Προεπισκόπηση: Γενικός προσανατολισμός (διάρθρωση κεφαλαίων και ενοτήτων).
Ερωτήσεις: Τι λένε οι επικεφαλίδες; – Ποιο είναι το αναμενόμενο περιεχόμενο; – Τι φαίνεται να είναι σημαντικό;
Διάβασμα: Ενεργητική ανάγνωση με σκοπό την κατανόηση του κειμένου.
Σκέψη: Πώς δένουν αυτά που διάβασα τώρα με αυτά που ήδη γνωρίζω;
Απόδοση: Μπορώ ότι διάβασα να το αποδώσω ελεύθερα? Αν διαπιστώσω ότι υπάρχουν κενά, τότε πρέπει να ανατρέξω στο κείμενο, να ξαναδιαβάσω και να αποδώσω ελεύθερα το περιεχόμενο.
Ανασκόπηση: Φέρνω στο μυαλό μου τη δομή του κεφαλαίου.-Επισημαίνω τα βασικά σημεία, -θέτω στον εαυτό μου ερωτήσεις και τις απαντώ

Διευκολυντική στάση γονέων

1. Διακριτική παρουσία – διαθεσιμότητα των γονιών

Το παιδί είναι σημαντικό να μάθει να διαβάζει μόνο του καθώς έτσι μπορεί και να βιώσει την επιτυχία της εκπλήρωσης μιας άσκησης.
Οι γονείς πρέπει να αποφεύγουν να δίνουν τις απαντήσεις στο παιδί τους, αλλά πρέπει να μάθουν το παιδί να ανακαλύπτει την απάντηση.
Είναι σημαντικό να είναι διαθέσιμοι ως προς τη βοήθεια που μπορεί να ζητηθεί από το παιδί τους. Η βοήθεια όμως πρέπει να δίνεται μόνο, όταν ζητείται και επίσης, αφού κρίνει ο γονιός ότι είναι απαραίτητη. Οι γονείς μπορούν να επεξηγήσουν την οδηγία της άσκησης και να κάνουν και κάποια παραδείγματα, ώστε το παιδί τους να κατανοήσει την άσκηση.
Προσοχή στα σχόλια τα οποία γίνονται από εσάς κατά την κατ‘ οίκον εργασία του παιδιού.

2. Ενεργητική Ακρόαση

Είναι σημαντικό ο γονιός να ακούει με προσοχή τις ανησυχίες του παιδιού, να δίνει σημασία & να ενθαρρύνει το παιδί να εκφράζει το συναίσθημά του.

3. Ρεαλιστικοί στόχοι

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες του παιδιού και να σέβονται το χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο το παιδί μαθαίνει& να μην επιζητούν όλο και περισσότερα . Ο ρυθμός μάθησης είναι ξεχωριστός για το κάθε άτομο.

4. Ενθάρρυνση& Επιβράβευση.

Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν ακόμη και την πιο μικρή προσπάθεια του παιδιού τους. Δεν πρέπει να περιμένουν τεράστια πρόοδο, για να επιβραβεύσουν το παιδί.

5. Επιεικής αντιμετώπιση στα λάθη.

Το παιδί πρέπει να μη φοβάται ότι κάνοντας λάθη είτε θα τιμωρηθεί είτε θα απογοητεύσει τους γονείς του.
Οι γονείς είναι πολύ σημαντικό να περάσουν το μήνυμα ότι τα λάθη είναι αναμενόμενα & ότι μαθαίνουμε μέσα από το λάθη μας.
Το κάθε λάθος που θα γίνει θα αποτελέσει αφορμή συζήτησης.

6. Ενθάρρυνση υπεύθυνης συμπεριφοράς

ο στόχος είναι να κατανοήσει το παιδί ότι η εν λόγω εργασία αποτελεί μια υποχρέωσή του & με τον τρόπο αυτό αυξάνεται και η υπευθυνότητα του.
Για παράδειγμα, σε περίπτωση που το παιδί για οποιοδήποτε λόγο δεν έχει σημειώσει τη σχολική του εργασία, δε πρέπει οι γονείς του παιδιού να είναι εκείνοι οι οποίοι με κάποιο τρόπο θα ενημερωθούν γι’ αυτή. Στόχος είναι να βρει το παιδί τον τρόπο με τον οποίο θα την εξασφαλίσει, μια και αυτό έγκειται στη σφαίρα των υποχρεώσεών του.

7. Υποστήριξη των στρατηγικών μελέτης

Είναι σημαντικό οι γονείς να ενημερώνονται για τις τεχνικές που χρησιμοποιεί το σχολείο ή το εκπαιδευτήριο και να προσπαθούν να τις ακολουθούν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εκπαιδευτικοί είναι αυτοί οι οποίοι είναι επιστημονικά καταρτισμένοι, για να διδάξουν τις τεχνικές και ως αποτέλεσμα αυτού πρέπει να ακολουθούνται οι εισηγήσεις τους, οι οποίες στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα.

Συμπερασματικά η Μάθηση

Από την Ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών